Verpakte producten komen zelden op de markt in 1 land, maar bestaan veelal in een Europese context. Het is voor bedrijven dan ook een hele uitdaging om ervoor te zorgen dat hun verpakkingen in elk land aan de nodige richtlijnen voor inzameling en recyclage voldoen. Nederland en België werken daartoe samen en begeleiden bedrijven om duurzamere verpakkingen te ontwikkelen met het oog op recyclage in beide landen. Tijdens de webinar van 2 december, ‘Sustainable packaging beyond borders’ gingen Fost Plus en KIDV dieper in op de overeenkomsten en verschillen in de inzamel- en recyclagesystemen voor huishoudelijke verpakkingen in België en Nederland.
Vanuit de samenwerking tussen het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) en Fost Plus ontstond het idee om de systemen in beide landen onder de loep te nemen en te kijken waar de verschillen en overeenkomsten zitten. Veel verpakkende bedrijven zijn immers in beide landen actief en willen hun verpakkingen verduurzamen. Tijdens de webinar is gebleken dat het Belgische en Nederlandse systeem veel overeenkomsten kennen waardoor er nog meer samenwerking tussen de twee landen mogelijk is, meer bepaald voor wat betreft ontwerprichtlijnen voor beter recycleerbare verpakkingen. Het is de bedoeling om te komen tot een grotere harmonisering binnen de internationale verpakkingsketen.
Verantwoordelijkheid van het bedrijf
De afvalfase en recyclage van verpakkingen maken deel uit van de Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid. In ons land staat Fost Plus in voor het beheer van de huishoudelijke verpakkingen en Valipac houdt zich bezig met bedrijfsmatige verpakkingen. In Nederland wordt de producentenverantwoordelijkheid van beide verpakkingstypes vervult door het Afvalfonds Verpakkingen, waar onder andere het KIDV en Nedvang deel van uitmaken.
In 2020 recycleerde Fost Plus 94,9% van de huishoudelijke verpakkingen die op de markt werden gebracht. Zo behaalt België hoge recyclagepercentages voor de verschillende materiaalstromen waaronder plastic huishoudelijke verpakkingen: 51%, en dit 5 jaar voor de door Europa vooropgestelde doelstellingen (50% recyclage van plastic huishoudelijke verpakkingen tegen 2025). Die uitstekende cijfers zijn het resultaat van de uitbreiding van de sorteerboodschap voor plastic verpakkingen en de verdere uitbouw van de recyclageketen.
Mik Van Gaever, COO van Fost Plus: “Dankzij de invoering van de Nieuwe Blauwe Zak waarin de consument bijna alle plastic huishoudelijke verpakkingen kan sorteren, neemt de hoeveelheid PMD die per persoon en per jaar wordt ingezameld toe van 15 tot 23 kg. De inhoud van de Nieuwe Blauwe Zak wordt nadien gesorteerd in 14 materiaalfracties voor duurzame recyclage; in België en de buurlanden waaronder Nederland.”
Ook onze noorderburen behalen uitstekende recyclageresultaten (82% in 2020) op een beperkter aantal uitgesorteerde fracties (12).
Gelijkenissen: focus op het duurzaam ontwerp van verpakkingen
De recycleerbaarheid van de verpakkingen die op de markt worden gebracht is van essentieel belang. In Nederland en België is een systeem van eco-modulatie van toepassing. Dat betekent dat ondernemingen financieel worden aangemoedigd om voor verpakkingen te kiezen die compatibel zijn met de huidige sorteer- en recyclageketen. In Nederland wordt deze berekend via de afvalbeheersbijdrage; in België via het Groene Punt.
Fost Plus en het KIDV helpen en adviseren hun leden bij verpakkingsinnovatie. Design4Recycling wordt in beide landen echter op een andere manier toegepast. In België werkt Fost Plus met Design 4 recycling richtlijnen en begeleidt ze bedrijven om (beter) recycleerbare verpakkingen te gebruiken . In Nederland ontwikkelde het KIDV zogenaamde Recyclechecks om via een eenvoudige ‘ja’ of ‘nee’ na te gaan of de verpakkingen al dan niet voldoen aan de vooropgestelde criteria voor recyclage.
Verschillen: al dan niet een uniform inzamelsysteem voor PMD
Er zijn ook elementen van het afvalbeheersysteem die verschillen in Nederland en België. In beide landen sorteren consumenten PMD, maar ze doen dat op een andere manier. In België wordt nauw samengewerkt met gewestelijke en lokale overheden, zodat er in het hele land één inzamelsysteem is met uniforme sorteerregels voor PMD, in tegenstelling tot Nederland waar elke gemeente haar eigen inzamelbeleid heeft. Er bestaan verschillende inzamel- en sorteersystemen naast elkaar. Het sorteren gebeurt doorgaans thuis (bronscheiding), maar sommige Nederlandse gemeenten kiezen daarbovenop ook voor een nascheiding van PMD uit restafval.
Naar meer uniformisering
Karen Van de Stadt, Packaging Expert voor het KIDV, benadrukt: “Er zijn voldoende overeenkomsten voor meer samenwerkings- en harmoniseringsmogelijkheden, zoals de richtlijnen voor verpakkingsontwerp en de instrumenten die we daarvoor gebruiken.”
Chris Bruijnes, directeur van het KIDV, voegt er nog aan toe: “Op termijn willen we de kennisbasis die Nederland en België ontwikkeld hebben, uitbreiden naar andere Europese landen. Voor ons is het een stimulans om te werken rond nieuwe commerciële cases in de keten, zodat producenten en sorteerders/recyclagebedrijven samen tot goede innovaties kunnen komen.”
Steven Boussemaere, Director Innovation & Business Development bij Fost Plus, sluit af: “We willen de samenwerking tussen onze twee organisaties uitbreiden en kijken waar we onze systemen verder op elkaar kunnen afstemmen. Het is daarbij ook belangrijk om te weten waar de verschillen liggen, zodat we de juiste keuzes kunnen maken zonder deze verschillen uit het oog te verliezen en zo rekening houden met de voordelen voor de leden van Fost Plus en Afvalfonds verpakkingen ”.
Herbekijk hier de webinar.
